tiếp tục khẳng định “Viện kiểm sát nhân dân là cơ quan thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”, có nhiệm vụ bảo vệ Hiến pháp và pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất. Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được quy định, nếu phát hiện sơ hở, thiếu sót trong hoạt động quản lý thì kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan khắc phục và áp dụng các biện pháp phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm.
Căn cứ Chỉ thị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai xác định mục tiêu, kế hoạch công tác kiểm sát của Viện kiểm sát nhân dân hai cấp tỉnh Gia Lai, là: “Quán triệt thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần Thứ XII, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần Thứ XV và các nhiệm vụ cải cách tư pháp đến năm 2020; triển khai thi hành tốt Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014 và các luật mới về tư pháp; tiếp tục nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; chống oan, sai và chống bỏ lọt tội phạm; xây dựng Đảng, xây dựng Ngành vững mạnh toàn diện đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phục vụ chính trị tại địa phương trong thời kỳ mới”.
Để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ và mục tiêu kế hoạch công tác đã đề ra, đặc biệt là mục tiêu “Chống oan, sai và chống bỏ lọt tội phạm”, Ban cán sự Đảng và Lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đã tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy Gia Lai ban hành Chỉ thị số 05-CT/TU ngày 04/4/2016, về việc triển khai thi hành các đạo luật liên quan đến lĩnh vực Tư pháp, như: Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự...để nâng cao tỷ lệ khám phá, phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật và tội phạm của các cơ quan chức năng; tăng cường công tác đấu tranh, phòng chống vi phạm pháp luật và tội phạm, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh. Chỉ đạo các phòng nghiệp vụ thuộc Viện kiểm sát tỉnh và Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trọng tâm là “Tiếp tục nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, chống oan, sai, chống bỏ lọt tội phạm”; tăng cường kiến nghị phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm; chú trọng làm rõ nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm, nhất là những thiếu sót, sơ hở trong quản lý kinh tế, xã hội để kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan các biện pháp, giải pháp khắc phục, phòng ngừa.
Theo đó, qua thực hiện chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, Viện kiểm sát nhân dân hai cấp tỉnh Gia Lai đã ban hành 26 Kiến nghị đối với cơ quan, tổ chức hữu quan trên địa bàn tỉnh áp dụng nhiều biện pháp phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm. Điển hình như:
- Trong lĩnh vực quản lý hộ khẩu, cấp giấy Chứng minh nhân dân: Viện kiểm sát nhân dân tỉnh kiến nghị với Giám đốc Công an tỉnh Gia Lai các biện pháp khắc phục những thiếu sót, sơ hở trong công tác quản lý hộ khẩu và cấp Chứng minh nhân dân, đã gây khó khăn trong quá trình giải quyết vụ án hình sự và đánh giá nhân thân đối với bị can. Công an tỉnh Gia Lai đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị khắc phục thiếu sót; rút kinh nghiệm chung và tăng cường quản lý về hộ khẩu, cấp chứng minh nhân dân trong toàn tỉnh.
- Trong lĩnh vực quản lý hành chính, đăng ký hộ tịch: Qua thực hành quyền công tố, kiểm sát giải quyết vụ án hình sự về tội “Hiếp dâm trẻ em”, Viện kiểm sát tỉnh đã phát hiện Ủy ban nhân dân xã Ia Nan, huyện Đức Cơ quản lý việc đăng ký hộ tịch còn lỏng lẻo, không đúng trình tự, thủ tục cấp bản sao giấy khai sinh quy định tại Nghị định 158/2005/NĐ-CP ngày 17/12/2005 của Chính phủ, về đăng ký và quản lý hộ tịch; Nghị định 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính phủ, quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch (trước đó không đăng ký khai sinh nhưng Ủy ban nhân dân xã Ia Nan vẫn cấp bản sao giấy khai sinh và bản sao giấy khai sinh không thể hiện số, quyển sổ đăng ký, ngày, tháng đăng ký khai sinh). Từ việc cấp bản sao giấy khai sinh không đúng, dẫn đến xác định không chính xác tuổi của người bị hại trong vụ án hình sự, tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến điều tra, truy tố, xét xử oan, sai, gây khó khăn cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Để khắc phục, phòng ngừa chung, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đã kiến nghị với Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Đức Cơ chỉ đạo, chấn chỉnh Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn áp dụng các biện pháp khắc phục sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý, đăng ký hộ tịch.
- Trong lĩnh vực quản lý nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn nhằm phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm ma túy, mại dâm: Viện kiểm sát nhân dân thành phố Pleiku và thị xã Ayun Pa nhận thấy trong thời gian qua nhiều loại tội phạm như ma túy, mại dâm bị phát hiện tại phòng trọ, nhà nghỉ, khách sạn có nguyên nhân từ việc còn có sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực này. Do vậy, Viện kiểm sát đã ban hành kiến nghị đến Trưởng Công an thành phố Pleiku và thị xã Ayun Pa đề nghị tăng cường chỉ đạo quản lý nhà nước về trật tự xã hội trong lĩnh vực kinh doanh nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn; chỉ đạo lực lượng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội và Công an các xã, phường tăng cường công tác quả lý cư trú, thường xuyên theo dõi, kiểm tra hoạt động kinh doanh của các chủ nhà trọ, nhà nghỉ, khách sạn, đảm bảo hoạt động kinh doanh được thực hiện đúng quy định của pháp luật; xử phạt nghiêm khắc đối với các trường hợp chủ cơ sở không thực hiện đăng ký tạm trú cho khách lưu trú, những trường hợp cho khách thuê phòng nhưng không yêu cầu khách xuất trình giấy tờ tùy thân...
- Trong lĩnh vực quản lý và bảo vệ rừng: Để nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh với hành vi vi phạm và tội phạm liên quan đến lĩnh vực quản lý, bảo vệ rừng, Viện kiểm sát nhân dân các huyện Đak Pơ, Krông Pa, Chư Păh, Ia Pa và Mang Yang đã ban hành kiến nghị đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, đề nghị tăng cường chỉ đạo công tác tuần tra nắm bắt tình hình, yêu cầu các Ban quản lý rừng phòng hộ nâng cao trách nhiệm trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, xử lý nghiêm các hành vi lấn chiếm đất rừng, khai thác trái phép và hủy hoại rừng; thường xuyên tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đến người dân trên địa bàn về vai trò của rừng đối với đời sống con người và xã hội, nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân và cộng đồng xã hội trong việc bảo vệ, phát triển rừng.
- Trong lĩnh vực quản lý dịch vụ Internet, game online: Qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát giải quyết các vụ án “Trộm cắp tài sản”, Viện kiểm sát nhân dân huyện Chư Prông nhận thấy một trong những nguyên nhân dẫn đến loại tội phạm này xuất phát từ việc các đối tượng thanh, thiếu niên nghiện game, trong khi công tác quản lý hoạt động đối với các đại lý internet chưa được chặc chẽ. Vì vậy, Viện kiểm sát nhân dân huyện Chư Prông đã ban hành Kiến nghị đối với Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện về một số giải pháp tăng cường chỉ đạo các Ủy ban nhân dân cấp xã và các cơ quan có liên quan thường xuyên kiểm tra hoạt động các đại lý internet trên địa bàn, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân, đặc biệt là tầng lớp thanh thiếu niên, nhằm loại trừ một trong những nguyên nhân phát sinh vi phạm, tội phạm. Chủ tịch Ủy ban nhân huyện Chư Prông đã ban hành Công văn số 915 chỉ đạo Phòng Văn hóa và Thông tin, Công an huyện và Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn tăng cường công tác tuyên truyền, quản lý đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ internet trên địa bàn huyện theo Kiến nghị của Viện kiểm sát.
- Trong lĩnh vực an toàn giao thông: Viện kiểm sát nhân dân thị xã Ayun Pa kiến nghị tới Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã về một số giải pháp nhằm kiềm chế tai nạn giao thông trên địa bàn thị xã, trong đó chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông, đồng thời tăng cường tuần tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
- Trong công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm có liên quan đến người chưa thành niên: Viện kiểm sát nhân dân huyện Phú Thiện ban hành kiến nghị đến Ban Thường vụ Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh huyện Phú Thiện đề nghị tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, vận động thanh thiếu niên nâng cao nhận thức về chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội; xây dựng nếp sống văn minh, hành xử theo pháp luật trong bộ phận thanh thiếu niên.
- Trong việc phòng ngừa các loại tội phạm và vi phạm pháp luật khác: Viện kiểm sát nhân dân thị xã An Khê và huyện Ia Pa kiến nghị với Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị xã An Khê và huyện Ia Pa đề nghị tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật và phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc; tổ chức và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức hòa giải ở cơ sở; tăng cường tập huấn cho đội ngũ tuyền truyền viên pháp luật cơ sở; chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp xã phối hợp với các đoàn thể nắm chắc tình hình nội bộ quần chúng nhân dân, kịp thời phát hiện những mâu thuẫn, xung đột để có biện pháp giải quyết kịp thời nhằm hạn chế vi phạm và tội phạm về “Cố ý gây thương tích” và “Gây rối trật tự công cộng”. Viện kiểm sát nhân dân các huyện Krông Pa, Chư Păh và Mang Yang kiến nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện tăng cường đẩy mạnh các biện pháp quản lý việc di dân tự do, đăng ký cư trú. Viện kiểm sát nhân dân huyện Chư Sê kiến nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, đề nghị xử lý về những thiếu sót của một số đơn vị trong việc quản lý, cấp phát gạo cứu đói cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện. Viện kiểm sát nhân dân huyện Chư Pưh kiến nghị đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, đề nghị có biện pháp chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, Ủy ban nhân dân các xã, thị trấn tăng cường kiểm tra, xử lý để phòng ngừa tội phạm về ma túy trên địa bàn huyện. Viện kiểm sát nhân dân huyện Mang Yang kiến nghị với Ban Giám đốc Công ty cổ phần chăn nuôi Gia Lai, đề nghị tăng cường các giải pháp quản lý, kiểm soát đối với công nhân, người lao động, nâng cao kỷ luật lao động, đạo đức nghề nghiệp để ngăn chặn và phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm phát sinh có liên quan đến công nhân, người lao động trong công ty. Viện kiểm sát nhân dân huyện Krông Pa kiến nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị trấn Phú Túc và xã Ia Mlah tăng cường tuyên truyền nâng cao ý thức cảnh giác, bảo vệ tài sản của người dân, tăng cường xây dựng khu dân cư tự quản, thường xuyên tuần tra, canh gác, phát hiện, xử lý để ngăn chặn và đẩy lùi tội phạm “Trộm cắp tài sản” tại địa phương. Viện kiểm sát nhân dân các huyện Ia Grai, Phú Thiện, thị xã Ayun Pa kiến nghị đến Chủ tịch ủy ban nhân dân huyện, đề nghị chỉ đạo tăng cường công tác quản lý, giám sát đối với người chấp hành án phạt tù nhưng cho hưởng án treo và cải tạo không giam giữ, đồng thời đẩy mạnh tập huấn, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm sát thi hành án hình sự tại cấp xã...Mới đây Ban thường vụ Huyện ủy Ia Grai đã có văn bản chỉ đạo Ủy ban nhân dân, Công an huyện và Đảng ủy các xã, thị trấn thực hiện ngay các giải pháp phòng ngừa vi phạm trong quản lý người chấp hành xong hình phạt tù và quản lý, giáo dục người bị tuyên phạt tù cho hưởng án treo, phạt cải tạo không giam giữ như Viện kiểm sát nhân dân huyện Ia Grai đã kiến nghị.
Qua việc tăng cường kiến nghị phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm trong hoạt động quản lý nhà nước, xã hội, Viện kiểm sát hai cấp tỉnh Gia Lai đã làm rõ nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm và vi phạm pháp luật, từ đó kiến nghị với các cơ quan quản lý nhà nước nhiều giải pháp phòng ngừa, góp phần quan trọng trong công tác đấu tranh, phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và giữ vững an ninh chính trị, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh./.