Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai
Kiến nghị của Viện kiểm sát góp phần nâng cao chất lượng giải quyết các vụ, việc dân sự
Bên cạnh kháng nghị, kiến nghị là một trong những quyền năng pháp lý của VKSND khi thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Ngành nói chung và kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự nói riêng.
Tại khoản 2 Điều 5 Luật Tổ chức VKSND năm 2014 quy định: “Trường hợp hành vi, quyết định của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động tư pháp có vi phạm pháp luật ít nghiêm trọng không thuộc trường hợp kháng nghị quy định tại khoản 1 Điều này thì VKSND kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân đó khắc phục vi phạm pháp luật và xử lý nghiêm minh người vi phạm pháp luật; nếu phát hiện sơ hở, thiếu sót trong hoạt động quản lý thì kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan khắc phục và áp dụng các biện pháp phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm…”
Thời gian qua, VKSND huyện Đak Pơ, tỉnh Gia Lai đã tích cực, chủ động thực hiện có hiệu quả việc ban hành các kiến nghị yêu cầu khắc phục và phòng ngừa vi phạm pháp luật đối với Tòa án và các cơ quan hữu quan trên địa bàn huyện, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giải quyết án của Tòa án, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Thời gian qua, VKSND huyện Đak Pơ, tỉnh Gia Lai đã tích cực, chủ động thực hiện có hiệu quả việc ban hành các kiến nghị yêu cầu khắc phục và phòng ngừa vi phạm pháp luật đối với Tòa án và các cơ quan hữu quan trên địa bàn huyện, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giải quyết án của Tòa án, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Kiểm sát viên kiểm sát xét xử tại phiên toà dân sự.
Riêng trong lĩnh vực dân sự, qua công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự trên địa bàn, trong 02 tháng đầu năm 2023, VKSND huyện Đak Pơ đã kịp thời ban hành 03 kiến nghị yêu cầu khắc phục và phòng ngừa vi phạm đối với Chánh án TAND và Chủ tịch UBND huyện. Một số dạng vi phạm đã được phát hiện, điển hình như sau:
Vi phạm thời hạn gửi bản án cho Viện kiểm sát cùng cấp theo quy định tại khoản 2 Điều 269 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
Vi phạm trong việc Tòa án không tiến hành gửi kèm danh sách Hòa giải viên trong Thông báo về quyền lựa chọn hòa giải và lựa chọn Hòa giải viên cho đương sự trong những vụ án thuộc trường hợp hòa giải tại Tòa án. Việc làm này đã vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 16 Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án năm 2020 và khoản 1 Điều 3 Thông tư số 03/2020/TT-TANDTC ngày 16/11/2020 của TAND tối cao quy định chi tiết về trình tự nhận, xử lý đơn khởi kiện, đơn yêu cầu tại Tòa án và chỉ định Hòa giải viên.
Vi phạm về thời hạn chuẩn bị xét xử theo quy định tại Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015. Hạn chế của Tòa án khi để xảy ra vi phạm này là do chưa có biện pháp đôn đốc các cơ quan cung cấp chứng cứ dẫn đến một số vụ án đến nay chưa được giải quyết. Thực tế, do Thẩm phán được phân công chưa chú trọng đến nội dung giải quyết vụ án dẫn đến thực hiện các bước xác minh, thẩm định, yêu cầu tham gia tố tụng còn dàn trải, mất nhiều thời gian. Thẩm phán chưa có biện pháp đối với việc chậm trả lời của các cơ quan được yêu cầu cung cấp chứng cứ như đôn đốc, ra quyết định yêu cầu cung cấp chứng cứ, do đó vụ án phụ thuộc vào việc trả lời của các cơ quan dẫn đến phải tạm đình chỉ giải quyết vụ án. Đồng thời, Tòa án chưa thực hiện đúng Quy chế phối hợp giữa Tòa án và Viện kiểm sát trong khâu công tác này: “Đối với những vụ án tạm đình chỉ vì lý do chờ các cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu, chứng cứ, Thẩm phán phải có văn bản đôn đốc các cơ quan, tổ chức, cá nhân khắc phục những lý do tạm đình chỉ. Tòa án phối hợp gửi cho Viện kiểm sát văn bản đôn đốc và kết quả của việc đôn đốc khắc phục lý do tạm đình chỉ.”
Những vi phạm nêu trên của TAND cùng cấp đã làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Để bảo đảm cho việc chấp hành pháp luật được nghiêm chỉnh và thống nhất, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, VKSND huyện Đak Pơ đã ban hành kiến nghị yêu cầu Chánh án Tòa án nhân dân huyện có biện pháp chấn chỉnh và phối hợp chặt chẽ với Viện kiểm sát để thực hiện đúng các quy định của pháp luật.
Ngoài ra, công tác giải quyết các vụ, việc dân sự của Tòa án cần có sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn của UBND cùng cấp trong việc yêu cầu cung cấp chứng cứ và thành lập Hội đồng xem xét, thẩm định tại chỗ, định giá tài sản. Tuy nhiên, công tác phối hợp của UBND huyện vẫn còn chậm trễ, dẫn đến quá trình giải quyết một số vụ án dân sự kéo dài gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Do đó, VKSND huyện đã ban hành kiến nghị phòng ngừa, yêu cầu Chủ tịch UBND cùng cấp tránh những sai sót, hạn chế nêu trên, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác giải quyết các vụ án dân sự đúng thời hạn và bảo đảm các quy định. Đồng thời, có biện pháp chỉ đạo quán triệt tới các cơ quan liên quan để không lặp lại những vi phạm trong quá trình giải quyết các vụ, việc dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật.
Những kiến nghị của Viện kiểm sát trong công tác này đều được các cơ quan, tổ chức hữu quan chấp nhận, tiếp thu, khắc phục sửa chữa và có văn bản trả lời. Qua đó, giúp các cơ quan, tổ chức chấn chỉnh lại công tác quản lý, chỉ đạo điều hành.
Để nâng cao chất lượng kiến nghị của Viện kiểm sát trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự trong thời gian tới, tác giả đề xuất một số giải pháp như sau:
- Tích cực nghiên cứu, học tập để trau dồi kiến thức, kỹ năng nhằm phát hiện ra những vi phạm, thiếu sót của cơ quan hữu quan. Chú trọng những quy định mới của pháp luật đang được áp dụng trên thực tiễn.
- Tập trung kiểm sát chặt chẽ từ khi Tòa án gửi thông báo thụ lý (hoặc trả lại đơn khởi kiện) cho Viện kiểm sát; theo dõi, lập hồ sơ kiểm sát đúng quy định.
- Mở sổ theo dõi ghi rõ những dạng vi phạm của các cơ quan hữu quan. Định kỳ hàng tháng tổng hợp, đánh giá mức độ vi phạm để quyết định việc kiến nghị.
- Bảo đảm kiến nghị được ban hành đúng thể thức và nội dung theo quy định tại Quyết định số 410/QĐ-VKSTC ngày 25/11/2021 của VKSND tối cao về việc ban hành Hệ thống biểu mẫu tố tụng, nghiệp vụ trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, các vụ án hành chính, kiểm sát việc xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại TAND.
- Tiếp tục tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan hữu quan trong việc thực hiện quyền kiến nghị.
- VKSND tối cao thường xuyên tổ chức tập huấn chuyên sâu cho VKSND cấp dưới…
Vi phạm thời hạn gửi bản án cho Viện kiểm sát cùng cấp theo quy định tại khoản 2 Điều 269 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015.
Vi phạm trong việc Tòa án không tiến hành gửi kèm danh sách Hòa giải viên trong Thông báo về quyền lựa chọn hòa giải và lựa chọn Hòa giải viên cho đương sự trong những vụ án thuộc trường hợp hòa giải tại Tòa án. Việc làm này đã vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 16 Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án năm 2020 và khoản 1 Điều 3 Thông tư số 03/2020/TT-TANDTC ngày 16/11/2020 của TAND tối cao quy định chi tiết về trình tự nhận, xử lý đơn khởi kiện, đơn yêu cầu tại Tòa án và chỉ định Hòa giải viên.
Vi phạm về thời hạn chuẩn bị xét xử theo quy định tại Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015. Hạn chế của Tòa án khi để xảy ra vi phạm này là do chưa có biện pháp đôn đốc các cơ quan cung cấp chứng cứ dẫn đến một số vụ án đến nay chưa được giải quyết. Thực tế, do Thẩm phán được phân công chưa chú trọng đến nội dung giải quyết vụ án dẫn đến thực hiện các bước xác minh, thẩm định, yêu cầu tham gia tố tụng còn dàn trải, mất nhiều thời gian. Thẩm phán chưa có biện pháp đối với việc chậm trả lời của các cơ quan được yêu cầu cung cấp chứng cứ như đôn đốc, ra quyết định yêu cầu cung cấp chứng cứ, do đó vụ án phụ thuộc vào việc trả lời của các cơ quan dẫn đến phải tạm đình chỉ giải quyết vụ án. Đồng thời, Tòa án chưa thực hiện đúng Quy chế phối hợp giữa Tòa án và Viện kiểm sát trong khâu công tác này: “Đối với những vụ án tạm đình chỉ vì lý do chờ các cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu, chứng cứ, Thẩm phán phải có văn bản đôn đốc các cơ quan, tổ chức, cá nhân khắc phục những lý do tạm đình chỉ. Tòa án phối hợp gửi cho Viện kiểm sát văn bản đôn đốc và kết quả của việc đôn đốc khắc phục lý do tạm đình chỉ.”
Những vi phạm nêu trên của TAND cùng cấp đã làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Để bảo đảm cho việc chấp hành pháp luật được nghiêm chỉnh và thống nhất, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, VKSND huyện Đak Pơ đã ban hành kiến nghị yêu cầu Chánh án Tòa án nhân dân huyện có biện pháp chấn chỉnh và phối hợp chặt chẽ với Viện kiểm sát để thực hiện đúng các quy định của pháp luật.
Ngoài ra, công tác giải quyết các vụ, việc dân sự của Tòa án cần có sự phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chuyên môn của UBND cùng cấp trong việc yêu cầu cung cấp chứng cứ và thành lập Hội đồng xem xét, thẩm định tại chỗ, định giá tài sản. Tuy nhiên, công tác phối hợp của UBND huyện vẫn còn chậm trễ, dẫn đến quá trình giải quyết một số vụ án dân sự kéo dài gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự. Do đó, VKSND huyện đã ban hành kiến nghị phòng ngừa, yêu cầu Chủ tịch UBND cùng cấp tránh những sai sót, hạn chế nêu trên, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác giải quyết các vụ án dân sự đúng thời hạn và bảo đảm các quy định. Đồng thời, có biện pháp chỉ đạo quán triệt tới các cơ quan liên quan để không lặp lại những vi phạm trong quá trình giải quyết các vụ, việc dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật.
Những kiến nghị của Viện kiểm sát trong công tác này đều được các cơ quan, tổ chức hữu quan chấp nhận, tiếp thu, khắc phục sửa chữa và có văn bản trả lời. Qua đó, giúp các cơ quan, tổ chức chấn chỉnh lại công tác quản lý, chỉ đạo điều hành.
Để nâng cao chất lượng kiến nghị của Viện kiểm sát trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ án dân sự trong thời gian tới, tác giả đề xuất một số giải pháp như sau:
- Tích cực nghiên cứu, học tập để trau dồi kiến thức, kỹ năng nhằm phát hiện ra những vi phạm, thiếu sót của cơ quan hữu quan. Chú trọng những quy định mới của pháp luật đang được áp dụng trên thực tiễn.
- Tập trung kiểm sát chặt chẽ từ khi Tòa án gửi thông báo thụ lý (hoặc trả lại đơn khởi kiện) cho Viện kiểm sát; theo dõi, lập hồ sơ kiểm sát đúng quy định.
- Mở sổ theo dõi ghi rõ những dạng vi phạm của các cơ quan hữu quan. Định kỳ hàng tháng tổng hợp, đánh giá mức độ vi phạm để quyết định việc kiến nghị.
- Bảo đảm kiến nghị được ban hành đúng thể thức và nội dung theo quy định tại Quyết định số 410/QĐ-VKSTC ngày 25/11/2021 của VKSND tối cao về việc ban hành Hệ thống biểu mẫu tố tụng, nghiệp vụ trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, các vụ án hành chính, kiểm sát việc xem xét, quyết định áp dụng các biện pháp xử lý hành chính tại TAND.
- Tiếp tục tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan hữu quan trong việc thực hiện quyền kiến nghị.
- VKSND tối cao thường xuyên tổ chức tập huấn chuyên sâu cho VKSND cấp dưới…
Tác giả bài viết: Nguyễn Thị Mỹ Hạnh
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Thống Kê Truy Cập
- Đang truy cập47
- Hôm nay3,499
- Tháng hiện tại452,724
- Tổng lượt truy cập17,336,514