Phương pháp và kinh nghiệm trực tiếp kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự tại Nhà tạm giữ Công an huyện
- Thứ tư - 23/02/2022 04:53
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Qua thực tiễn công tác trực tiếp kiểm sát định kỳ tại Nhà tạm giữ Công an huyện chúng tôi nhận thấy: vấn đề cơ bản trong công tác kiểm sát nói chung và các cuộc trực tiếp kiểm sát nói riêng là phát hiện những ưu điểm trong công tác tạm giữ, tạm giam để phát huy, đồng thời tìm biện pháp khắc phục những vi phạm, thiếu sót, tồn tại (nếu có) của Nhà tạm giữ.
Do vậy, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên được phân công kiểm sát phải nắm vững kiến thức pháp luật liên quan đến hoạt động quản lý tạm giữ, tạm giam và vận dụng linh hoạt các phương thức kiểm sát trong công tác kiểm sát tạm giữ, tạm giam, đồng thời thường xuyên tổng hợp tình hình vi phạm thông qua kiểm sát Nhà tạm giữ hàng ngày…để nắm bắt kịp thời khi phát sinh các yêu cầu giải trình, đối chiếu, xác minh trong quá trình trực tiếp kiểm sát. Khi trực tiếp kiểm sát tại Nhà tạm giữ cần chú ý các vấn đề sau:
1. Kiểm sát sổ sách, nghiên cứu hồ sơ: Đây là công việc bắt buộc đầu tiên đối với Kiểm sát viên, Kiểm tra viên khi tiến hành kiểm sát Nhà tạm giữ. Qua đó, đối chiếu số liệu giữa sổ thụ lý với số liệu báo cáo của Nhà tạm giữ xem có khớp với nhau không, nhằm tìm ra mâu thuẫn để xác định vi phạm. Khi thực hiện công tác kiểm sát Nhà tạm giữ phải xem hồ sơ (chú ý kiểm tra từ khi có Lệnh bắt, biên bản bắt, biên bản giao nhận người bị bắt, Quyết định (QĐ) tạm giữ, Lệnh tạm giam…) để nắm được trình tự, thủ tục mà Nhà tạm giữ tiếp nhận người vào và cho người ra khỏi nơi giam giữ có đúng với các điều luật tương ứng quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự (BLTTHS) và Điều 16; Điều 17… Luật thi hành tạm giữ, tạm giam không? Qua đó phát hiện xem việc tiếp nhận người mới bị bắt có Lệnh tạm giữ hoặc Lệnh tạm giam còn hiệu lực không? Khi bắt người có lập biên bản bắt không? Khi bàn giao người bị bắt có lập biên bản giao nhận không? Đối với người bị truy nã có Lệnh truy nã không? Khi tiếp nhận người bị tạm giữ, tạm giam, Nhà tạm giữ có lập biên bản xác định tình trạng sức khỏe của họ; có lập biên bản kiểm tra thân thể và đồ vật của người bị tạm giữ, tạm giam trước khi chuyển họ vào buồng giam giữ không?…
Đoàn kiểm sát trực tiếp nghiên cứu hồ sơ, sổ sách tại Nhà tạm giữ Công an huyện
2. Kiểm sát việc thực hiện chế độ quản lý giam giữ: Cần xác định Nhà tạm giữ đã thực hiện đúng chế độ quản lý giam giữ theo quy định tại Chương III Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và các quy định của pháp luật khác có liên quan hay chưa? Qua đó nếu phát hiện vi phạm, tồn tại trong quản lý, thi hành tạm giữ, tạm giam thì Viện kiểm sát thực hiện quyền kháng nghị, kiến nghị, yêu cầu cơ quan quản lý, cơ quan thi hành tạm giữ, tạm giam khắc phục ngay và có biện pháp chấn chỉnh, tổ chức phòng ngừa theo quy định của pháp luật.
3. Kiểm sát việc bảo đảm quyền và các chế độ đối với người bị tạm giữ, tạm giam: Kiểm sát viên, Kiểm tra viên kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam phải nghiên cứu, nắm chắc các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của người bị tạm giữ, tạm giam được quy định trong BLHS; tại các Điều 58, 59, 60 BLTTHS; Nghị định số 120/2017/NĐ-CP ngày 06/11/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật thi hành tạm giữ, tạm giam; Quy chế công tác kiểm sát tạm giữ, tạm giam, thi hành án hình sự… Muốn vậy Kiểm sát viên, Kiểm tra viên phải trực tiếp kiểm sát tại các buồng tạm giữ, tạm giam, hỏi người bị tạm giữ, tạm giam những vấn đề liên quan đến việc tạm giữ, tạm giam nhằm mục đích kiểm tra công tác giáo dục của Nhà tạm giữ, đồng thời để kiểm tra xem khi họ bị bắt, Điều tra viên có đọc lệnh bắt, giải thích quyền và nghĩa vụ theo quy định tại Điều 58, 59, 60 BLTTHS hay không; có giao cho họ 01 bản Quyết định tạm giữ theo quy định tại Điều 117 BLTTHS; trong buồng tạm giữ, tạm giam có niêm yết bản Nội quy Nhà tạm giữ hay không...
4. Kiểm sát việc thực hiện chế độ đối với người bị tạm giữ, tạm giam và phạm nhân: Nhằm kiểm tra kết quả việc tổ chức thực hiện chế độ đối với người bị tạm giữ, tạm giam và phạm nhân, qua đó xác định tính chính xác những phản ảnh của người bị tạm giữ, tạm giam và phạm nhân về các chế độ mà họ được hưởng như đường, khăn rửa mặt, xà phòng, nước uống,... nhưng chưa được Nhà tạm giữ cấp. Muốn vậy Kiểm sát viên, Kiểm tra viên phải nắm chắc các quy định về định lượng, tiêu chuẩn mà Nhà nước quy định cho họ được hưởng theo Chương IV Luật thi hành tạm giữ, tạm giam; Chương II Nghị định số 120/2017/NĐ-CP ngày 06/11/2017 của Chính phủ quy định về chế độ ăn, mặc, chăm sóc y tế đối với người bị tạm giữ, tạm giam; chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em dưới 36 tháng tuổi ở cùng mẹ trong cơ sở giam giữ,….
Khi kiểm tra chế độ ăn của người bị tạm giữ, tạm giam và phạm nhân, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên phải chú ý kiểm tra sổ sách, tài liệu trong đó có bảng quyết toán hàng tháng; kiểm tra sổ sách do phạm nhân phụ trách bếp ăn hàng ngày nhận lương thực, thực phẩm… so sánh với số liệu cán bộ quản giáo quản lý bếp ăn có khớp nhau không. Trên cơ sở đó đối chiếu với tiêu chuẩn Nhà nước quy định sẽ phát hiện được tiêu chuẩn nào thiếu, thừa, đồng thời tìm ra nguyên nhân thiếu, thừa, đề ra biện pháp đấu tranh làm rõ việc thừa, thiếu nếu có.
5. Dự thảo Kết luận: Tập hợp những nội dung đã kiểm sát để dự thảo Kết luận. Kết luận phải nêu rõ tình hình chấp hành pháp luật trong công tác tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù…bằng số liệu cụ thể; nêu rõ ưu, khuyết điểm, các vi phạm pháp luật trong công tác tạm giữ, tạm giam, viện dẫn các điều luật cụ thể làm cơ sở cho việc xác định vi phạm. Kết luận trực tiếp phải làm rõ nguyên nhân (khách quan, chủ quan), điều kiện dẫn đến vi phạm, thiếu sót trong công tác tạm giữ, tạm giam để ban hành kiến nghị hoặc kháng nghị với yêu cầu khắc phục, sửa chữa, phòng ngừa vi phạm.
Từ những cơ sở pháp lý và thực tiễn trực tiếp kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong công tác tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù tại Nhà tạm giữ Công an cấp huyện, cho thấy Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện, đã góp phần đảm bảo trình tự, thủ tục, áp dụng biện pháp ngăn chặn, công tác quản lý Nhà tạm giữ và việc cấp phát các chế độ, bảo đảm tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người bị tạm giữ, tạm giam, người chấp hành án phạt tù và các quyền khác của họ không bị pháp luật tước bỏ được tôn trọng và được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.