Một trong những biện pháp hữu hiệu để hạn chế các bên tranh chấp khởi kiện ra Tòa án để giải quyết tranh chấp đất đai là tăng cường công tác hòa giải ở cơ sở nhất là hòa giải tại Ủy ban nhân dân (UBND) xã, phường, thị trấn (gọi chung là UBND cấp xã). Tuy nhiên, trong thời gian qua công tác hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã còn chưa được quan tâm đúng mức, hiệu quả chưa cao, để xảy ra nhiều vi phạm.

Phiên tòa xét xử vụ án dân sự tại huyện Kông Chro
Thông qua công tác nghiên cứu hồ sơ tham gia xét xử các vụ án dân sự liên quan đến tranh chấp đất đai, Viện kiểm sát nhân dân huyện Kông Chro đã phát hiện Ủy ban nhân dân cấp xã có một số sai sót trong hoạt động hòa giải tranh chấp đất đai, như:
- Vi phạm trong việc biên bản hòa giải không ghi nội dung tranh chấp thể hiện rõ về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất đang tranh chấp, nguyên nhân phát sinh tranh chấp của Công dân theo quy định tại khoản 2 Điều 88 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai.
- Vi phạm về hình thức, thành phần tham gia tiến hành hòa giải tại UBND cấp xã theo điểm b khoản 1, khoản 2 Điều 88 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của luật đất đai.
Để khắc phục và tránh tái diễn tình trạng vi phạm trên, đồng thời nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác hòa giải tranh chấp đất đai ngay từ cơ sở, góp phần giảm tải số lượng các vụ việc tranh chấp quyền sử dụng đất phải giải quyết theo con đường Tố tụng dân sự, hạn chế việc phải kéo dài thời hạn giải quyết vụ án, Viện kiểm sát nhân dân huyện Kông Chro đã ban hành kiến nghị đối với Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, đề nghị thực hiện một số nội dung, giải pháp phòng ngừa vi phạm trong công tác hòa giải tranh chấp đất đai tại cơ sở như sau:
- Kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với các cá nhân có liên quan để xảy ra vi phạm.
- Chỉ đạo bộ phận tham mưu công tác hòa giải tranh chấp đất đai ở cơ sở tích cực nghiên cứu, cập nhật các văn bản có liên quan về pháp luật đất đai, pháp luật về hòa giải để góp phần giải quyết tranh chấp có hiệu quả ngay từ cơ sở, đồng thời đảm bảo quy định của pháp luật về hòa giải.
- Nâng cao năng lực, tinh thần trách nhiệm, hiệu lực, hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở, nhất là hòa giải tranh chấp quyền sử dụng đất.
Ngay khi nhận được kiến nghị của Viện kiểm sát, UBND cấp xã đã tổ chức họp rút kinh nghiệm đối với các cá nhân có liên quan để xảy ra những tồn tại. Đồng thời chỉ đạo các bộ phận tham mưu công tác hòa giải tranh chấp đất đai tại xã nghiên cứu các văn bản có liên quan để góp phần giải quyết tranh chấp có hiệu quả, đảm bảo đúng quy định pháp luật/.