Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai
Vướng mắc trong việc giám sát, giáo dục đối với người chấp hành án cùng lúc vừa chấp hành án treo và án tù có thời hạn. Một số kiến nghị, đề xuất
Án treo là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện. Theo quy định tại Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017: khi xử phạt tù không quá 03 năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ 01 năm đến 05 năm và thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách theo quy định của Luật Thi hành án hình sự.
Trong thời gian thử thách, Tòa án giao người được hưởng án treo cho cơ quan, tổ chức nơi người đó làm việc hoặc chính quyền địa phương nơi người đó cư trú để giám sát, giáo dục. Gia đình người bị kết án có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, tổ chức, chính quyền địa phương trong việc giám sát, giáo dục người đó…
Tại khoản 2 Điều 7 Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15 tháng 5 năm 2018 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao, hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo quy định: “Trường hợp người đang được hưởng án treo mà lại phát hiện trước khi được hưởng án treo họ đã thực hiện một tội phạm khác thì Tòa án quyết định hình phạt đối với tội phạm đó và không tổng hợp hình phạt với bản án cho hưởng án treo. Trong trường hợp này, người phạm tội phải đồng thời chấp hành 02 bản án và việc thi hành án do các cơ quan được giao trách nhiệm thi hành án hình sự phối hợp thực hiện theo quy định của Luật Thi hành án hình sự”.
Thực tiễn áp dụng phát sinh người chấp hành án cùng lúc chấp hành song song hai bản án; vừa chấp hành bản án phạt tù có thời hạn và vừa chấp hành bản án được cho hưởng án treo, mà theo quy định tại Điều 38 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017: tù có thời hạn là buộc người bị kết án phải chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ trong một thời hạn nhất định.
Cho nên, khi một người vừa chấp hành bản án phạt tù có thời hạn và vừa chấp hành bản án được cho hưởng án treo thì việc thực hiện nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng hưởng án treo của Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Cụ thể:
Theo quy định của Luật Thi hành án hình sự năm 2019 và các văn bản hướng dẫn thực hiện việc giám sát, giáo dục người được hưởng án treo thì định kỳ hằng tháng, người chấp hành án treo phải nộp bản tự nhận xét, báo cáo về việc chấp hành nghĩa vụ cho cán bộ Công an được phân công quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án để thực hiện việc xác nhận và nhận xét, báo cáo Ủy ban nhân dân cấp xã; đồng thời định kỳ hằng quý, Công an cấp xã thực hiện kiểm kê, điểm danh, kiểm diện toàn bộ người chấp hành án trên địa bàn. Như vậy, trong trường hợp người chấp hành án án treo đồng thời phải chấp hành án phạt tù tại Trại giam không nằm trên địa bàn cấp xã mà người chấp hành án cư trú thì Ủy ban nhân dân cấp xã và Công an cấp xã không trực tiếp quản lý, giám sát được việc chấp hành án treo của người này trên thực tế. Từ đó, không thể thực hiện việc nhận xét, đánh giá cho người chấp hành án treo. Và vấn đề quan trọng hơn là việc xác định thời gian chấp hành án để cấp giấy chứng nhận chấp hành xong thời gian thử thách hoặc yêu cầu tiếp tục chấp hành thời gian thử thách của bản án cho hưởng án treo. Bởi lẽ, nếu thời gian chấp hành án phạt tù dài hơn thời gian thử thách của bản án cho hưởng án treo thì khi hết thời gian thử thách trên cơ sở hồ sơ, giám sát giáo dục của Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao giám sát, giáo dục, Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện phải cấp giấy chứng nhận chấp hành xong thời gian thử thách, giấy chứng nhận này phải được gửi cho người được hưởng án treo.
Do đó, nếu không có sự phối hợp chặt chẽ giữa Cơ sở giam giữ và Uỷ ban nhân dân cấp xã thì sẽ không thể thực hiện được nhiệm vụ này. Ngược lại, nếu thời gian chấp hành án phạt tù ngắn hơn thời gian thử thách của bản án cho hưởng án treo thì sau khi người bị kết án chấp hành xong án phạt tù, Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao giám sát, giáo dục phải nắm, biết được và yêu cầu người này phải tiếp tục chấp hành thời gian thử thách của bản án cho hưởng án treo theo quy định. Vì vậy, nếu Uỷ ban nhân dân xã không nắm, không biết được thông tin này thì cũng không thể thực hiện được nhiệm vụ.
Từ những vướng mắc nêu trên, đề nghị: Liên ngành Trung ương sớm có văn bản hướng dẫn để thống nhất thực hiện.
Thiết nghĩ cần quy định có sự phối hợp chặt chẽ giữa Cơ sở giam giữ và Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo như sau:
- Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận người chấp hành án, trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện phải thông báo cho Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo.
- Trại giam, Trại tạm giam, Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có trách nhiệm định kỳ 06 tháng 01 lần thông báo tình hình chấp hành án của phạm nhân cho Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo.
- Trại giam; Trại tạm giam; Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có trách nhiệm gửi giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù cho Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo.
- Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo có trách nhiệm tổng hợp thông báo từ Trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện để lập hồ sơ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo theo quy định.
Trên đây là một số những vướng mắc trong việc giám sát, giáo dục người chấp hành án vừa chấp hành án treo và án tù có thời hạn. Rất mong nhận được sự trao đổi của các đồng nghiệp.
Tại khoản 2 Điều 7 Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP ngày 15 tháng 5 năm 2018 của Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao, hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo quy định: “Trường hợp người đang được hưởng án treo mà lại phát hiện trước khi được hưởng án treo họ đã thực hiện một tội phạm khác thì Tòa án quyết định hình phạt đối với tội phạm đó và không tổng hợp hình phạt với bản án cho hưởng án treo. Trong trường hợp này, người phạm tội phải đồng thời chấp hành 02 bản án và việc thi hành án do các cơ quan được giao trách nhiệm thi hành án hình sự phối hợp thực hiện theo quy định của Luật Thi hành án hình sự”.
Thực tiễn áp dụng phát sinh người chấp hành án cùng lúc chấp hành song song hai bản án; vừa chấp hành bản án phạt tù có thời hạn và vừa chấp hành bản án được cho hưởng án treo, mà theo quy định tại Điều 38 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017: tù có thời hạn là buộc người bị kết án phải chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ trong một thời hạn nhất định.
Cho nên, khi một người vừa chấp hành bản án phạt tù có thời hạn và vừa chấp hành bản án được cho hưởng án treo thì việc thực hiện nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng hưởng án treo của Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Cụ thể:
Theo quy định của Luật Thi hành án hình sự năm 2019 và các văn bản hướng dẫn thực hiện việc giám sát, giáo dục người được hưởng án treo thì định kỳ hằng tháng, người chấp hành án treo phải nộp bản tự nhận xét, báo cáo về việc chấp hành nghĩa vụ cho cán bộ Công an được phân công quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án để thực hiện việc xác nhận và nhận xét, báo cáo Ủy ban nhân dân cấp xã; đồng thời định kỳ hằng quý, Công an cấp xã thực hiện kiểm kê, điểm danh, kiểm diện toàn bộ người chấp hành án trên địa bàn. Như vậy, trong trường hợp người chấp hành án án treo đồng thời phải chấp hành án phạt tù tại Trại giam không nằm trên địa bàn cấp xã mà người chấp hành án cư trú thì Ủy ban nhân dân cấp xã và Công an cấp xã không trực tiếp quản lý, giám sát được việc chấp hành án treo của người này trên thực tế. Từ đó, không thể thực hiện việc nhận xét, đánh giá cho người chấp hành án treo. Và vấn đề quan trọng hơn là việc xác định thời gian chấp hành án để cấp giấy chứng nhận chấp hành xong thời gian thử thách hoặc yêu cầu tiếp tục chấp hành thời gian thử thách của bản án cho hưởng án treo. Bởi lẽ, nếu thời gian chấp hành án phạt tù dài hơn thời gian thử thách của bản án cho hưởng án treo thì khi hết thời gian thử thách trên cơ sở hồ sơ, giám sát giáo dục của Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao giám sát, giáo dục, Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện phải cấp giấy chứng nhận chấp hành xong thời gian thử thách, giấy chứng nhận này phải được gửi cho người được hưởng án treo.
Do đó, nếu không có sự phối hợp chặt chẽ giữa Cơ sở giam giữ và Uỷ ban nhân dân cấp xã thì sẽ không thể thực hiện được nhiệm vụ này. Ngược lại, nếu thời gian chấp hành án phạt tù ngắn hơn thời gian thử thách của bản án cho hưởng án treo thì sau khi người bị kết án chấp hành xong án phạt tù, Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao giám sát, giáo dục phải nắm, biết được và yêu cầu người này phải tiếp tục chấp hành thời gian thử thách của bản án cho hưởng án treo theo quy định. Vì vậy, nếu Uỷ ban nhân dân xã không nắm, không biết được thông tin này thì cũng không thể thực hiện được nhiệm vụ.
Từ những vướng mắc nêu trên, đề nghị: Liên ngành Trung ương sớm có văn bản hướng dẫn để thống nhất thực hiện.
Thiết nghĩ cần quy định có sự phối hợp chặt chẽ giữa Cơ sở giam giữ và Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo như sau:
- Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận người chấp hành án, trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện phải thông báo cho Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo.
- Trại giam, Trại tạm giam, Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có trách nhiệm định kỳ 06 tháng 01 lần thông báo tình hình chấp hành án của phạm nhân cho Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo.
- Trại giam; Trại tạm giam; Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có trách nhiệm gửi giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù cho Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo.
- Uỷ ban nhân dân cấp xã được giao nhiệm vụ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo có trách nhiệm tổng hợp thông báo từ Trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện để lập hồ sơ giám sát, giáo dục người được hưởng án treo theo quy định.
Trên đây là một số những vướng mắc trong việc giám sát, giáo dục người chấp hành án vừa chấp hành án treo và án tù có thời hạn. Rất mong nhận được sự trao đổi của các đồng nghiệp.
Tác giả bài viết: Trịnh Thị Xây
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Thống Kê Truy Cập
- Đang truy cập25
- Máy chủ tìm kiếm2
- Khách viếng thăm23
- Hôm nay7,487
- Tháng hiện tại23,677
- Tổng lượt truy cập12,777,642